LỄ HỘI ĐỀN CHÍN GIAN
Nằm cách thành phố Vinh hơn 170km về phía Tây, trên địa phận xã Châu Kim, huyện Quế Phong, đền Chín Gian nổi tiếng là ngôi đền linh thiêng, gắn liền với nhiều huyền tích về khai bản, lập mường của đồng bào dân tộc Thái, cũng là điểm du lịch văn hóa tâm linh hấp dẫn của du khách thập phương khi ghé thăm miền Tây xứ Nghệ.
Lễ hội đền Chín Gian là một lễ hội giàu bản sắc của đồng bào dân tộc Thái ở miền Tây xứ Nghệ. Trước năm 1945, theo thông lệ, lễ hội thường tổ chức ba năm một lần vào ngày 18 tháng 8 âm lịch. Năm thứ nhất mở hội ở các bản (Xên Bản), năm thứ 2 mở hội ở cấp mường (Xên Mường), đến trung tuần tháng 8 năm thứ 3, thì 9 mường tổ chức mở hội lớn tại đền Chín Gian. Hội kéo dài 3 ngày đêm liên tục với nhiều hình thức sinh hoạt văn hóa vừa mang tính trang nghiêm, trang trọng của lễ vừa có tính chất sôi nổi vui nhộn của hội. Nghi lễ quan trọng nhất trong diễn trình của lễ hội đó là lễ hiến trâu tế thần. Đây là một nghi lễ quan trọng và đặc sắc của đồng bào dân tộc Thái ở Nghệ An. Hiện nay, Lễ hội đền Chín Gian diễn ra vào ngày 14 - 15 tháng 02 âm lịch và có nhiều thay đổi cho phù hợp với cuộc sống của đồng bào nhưng vẫn giữ được các giá trị bản sắc văn hóa dân tộc.
