LỄ HỘI ĐỀN CHOỌNG
Đền Choọng là ngôi đền linh thiêng tọa lạc trên núi Pu Đên thuộc trung tâm Mường Choọng xưa, nay là xã Châu Lý, huyện Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An. Đền được xây dựng từ thời Hậu Lê, ở vị trí đắc địa, có Nậm Choọng ôm ấp, có dãy Phá Côn che chắn, khí mạch anh linh, phong tục thuần phác, đời sống tinh thần vô cùng phong phú.
Trước đây, hằng năm tại đền Choọng có kỳ 2 lễ chính: Đám Lục ngoạt và lễ Tất niên. Đám Lục ngoạt được tổ chức vào 2 ngày 15 và 16 tháng 6 âm lịch hằng năm. Lễ Tất niên được diễn ra vào ngày 25 tháng Chạp hằng năm ngay tại đền, không tổ chức rước bài vị về đình như đám Lục Ngoạt.
Ngày nay, đám Lục Ngoạt và lễ Tất niên đã được phục hồi. Tuy nhiên, các nghi lễ được tổ chức đơn giản hơn. Sau nghi lễ, trai gái Mường Choọng và các mường lân cận về dự lễ sẽ chính thức vào hội đua tài như: thi đẩy gậy, ném còn, bắn nỏ, kéo co, đi cà kheo,... Vào những ngày rằm, mồng một và các ngày lễ tiết khác trong năm, Nhân dân Mường Choọng và các vùng lân cận về dâng hương tại đền rất đông.
Trải qua hàng trăm năm tồn tại, đền Choọng đã trở thành địa chỉ sinh hoạt văn hóa tâm linh của người dân Mường Choọng xưa và Châu Lý nay, thể hiện tấm lòng tri ân của hậu thế đối với tiền nhân, và cầu mong sự che chở của thần linh. Đặc biệt, đây còn là di tích thể hiện sự giao thoa văn hóa Kinh - Thái, mối gắn kết tình cảm quân dân, tình cảm giữa hậu phương và tiền tuyến, tình đoàn kết giữa các dân tộc anh em. Đền được Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An xếp hạng là Di tích lịch sử cấp tỉnh tại Quyết định số 3051/QĐ.UBND, ngày 16 tháng 7 năm 2015.
