ĐỀN DIÊN CỜ - NGHI LỘC
Đền Diên Cờ được xây dựng trên mảnh đất Diên Cờ, thuộc làng Đông Chử, tổng Thượng Xá, huyện Chân Lộc nay thuộc xóm 14, xã Nghi Trường, huyện Nghi Lộc để thờ các vị thần có công với dân, với nước nên đền được đặt theo tên địa danh.
Tại đền thờ các vị phúc thần như Cao Sơn, Cao Các, Đức Thánh Trần – Hưng đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, Mẫu Liễu Hạnh, Mẫu Thượng Ngàn (Mẫu Đệ Nhị), Mẫu Thoải, Ngũ vị quan lớn: quan đệ nhất, đệ nhị, đệ tam, đệ tứ, đệ ngũ; các ông Hoàng: Cương quốc công Nguyễn Xí, Nguyễn Thức Vạn. Ngoài ra đền còn phối thờ bốn nhấn vật lịch sử: tiến sỹ Lê Văn Vận, lương y Đỗ Văn Sỹ, tướng Đinh Văn Sung, lương y Lê Văn Tần.
Đền Diên Cờ được xây dựng vào thời Lê Trung Hưng, trên một khuôn viên rộng khoảng 4 ha. Đền gồm 3 toà Thượng, Trung, Hạ điện, sân đền với đầy đủ tàu voi, tàu ngựa, hộ binh… xung quanh đền cây cối rất rậm rạp với nhiều cây cổ thụ như cây Vối, cây Rói và có lạch nước chảy quanh, lại có đường tiến, lui thuận tiện cho các Đảng viên hội họp bí mật qua các thời kỳ lịch sử. Nhờ địa thế như vậy, đền Diên Cờ được chọn là địa điểm diễn ra nhiều sự kiện lịch sử quan trọng tại địa phương trong các phong trào cách mạng kháng chiến chống Pháp, Mỹ, giải phóng dân tộc.
Trải qua bao thăng trầm của lịch sử và sự tàn phá của các cuộc chiến tranh, một phần của đền dỡ đi để phục vụ kháng chiến, phần còn lại bị xuống cấp trầm trọng và không còn khả năng tu bổ.
Năm 2011, được sự cho phép và giúp đỡ của chính quyền các cấp, đền Diên Cờ chính thức được phục dựng lại trên nền đất cũ với các công trình cổng tam quan, thượng, trung, hạ điện và các công trình phụ trợ như lầu hoá vàng trên tổng diện tích 5.028m2. Năm 2012, đền Diên Cờ đã hoàn thành và đưa vào sử dụng.
Hàng năm tại đền diễn ra một kỳ lễ hội với quy mô lớn từ ngày 19 – 22 tháng 1 âm lịch, thu hút đông đảo nhân dân trong vùng, vùng phụ cận và du khách thập phương về dự.
Với những giá trị lịch sử to lớn, ngày 26/8/2016, Bộ VHTT&DL đã có Quyết định số 2280/QĐ-BVHTTDL về việc công nhận đền Diên Cờ là Di tích lịch sử cấp Quốc gia.
