CHÙA LAM SƠN – QUỲNH LƯU
Chùa Lam Sơn có địa chỉ tại xóm Thượng Yên, xã Quỳnh Yên, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. Theo tộc phả của các họ lớn đầu tiên định cư tại Quỳnh Yên và các cụ cao niên thì chùa Lam Sơn được xây dựng năm 1712, thời Lê Trung hưng.
Trong thời kỳ kháng chiến, chùa là nơi diễn thuyết, tổ chức các cuộc mít-tinh, kêu gọi Nhân dân tham gia kháng chiến. Trải qua những biến cố, thăng trầm của lịch sử, ngôi chùa đã bị phá bỏ vào những năm cải cách ruộng đất, các đồ tế khí, tượng Phật cũng dần mai một.
Ngày 8-11-2012, UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành quyết định số 4446/QĐ-UBND-NC về chấp thuận phục hồi cơ sở Phật giáo chùa Lam Sơn nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt tín ngưỡng, tâm linh của bà con Nhân dân và Phật tử.
Theo đó, ngày 19-11-2013, UBND tỉnh đã có quyết định số 5472/QĐ-UBND-ĐTXD phê duyệt quy hoạch chi tiết về xây dựng chùa Lam Sơn với tổng diện tích đất chùa được quy hoạch 5.482,37m2, trong đó diện tích xây dựng chùa 1.961.38m2.
Chùa Lam Sơn được xây dựng theo kiểu kiến trúc “nội công ngoại quốc” do những nghệ nhân từ Ninh Bình thi công, đây là kiểu kiến trúc chùa chiền cổ phổ biến ở đồng bằng Bắc Bộ. Chùa gồm các hạng mục: nhà thờ Tổ; đại hùng bảo điện (hay còn gọi là Tam bảo); lầu chuông và lầu trống; tả hữu hành lang; cổng tam quan và các công trình phụ trợ khác. Công trình này có tổng kinh phí 50 tỷ đồng, được huy động từ nguồn xã hội hóa.
Bộ khung của các công trình được làm chủ yếu bằng gỗ lim và gỗ sến nhập khẩu từ châu Phi với tổng khối lượng khoảng 1.200m3. Riêng khu nhà thờ Tổ được làm hoàn toàn bằng gỗ kiền kiền. Trong đó, cột gỗ cao nhất là 7,58m, đường kính tất cả các cột là 55cm. Các tượng Phật chủ yếu được tạo tác bằng gỗ quý.
Chùa Lam Sơn sau khi được phục dựng đã trở thành nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh, nơi giữ gìn và phát huy truyền thống, bản sắc văn hóa của quê hương. Đồng thời, đây cũng là địa chỉ góp phần nêu cao lòng từ bi, hướng thiện trong Nhân dân nói chung và trong các Phật tử xa gần nói riêng. Hiện nay, chùa Lam Sơn thu hút đông đảo du khách trong và ngoài tỉnh về tham quan, chiêm bái, góp phần phát triển ngành du lịch nói riêng và phát triển kinh tế-xã hội của huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An nói chung.
