HỘI THANH ĐÀM (RƯỚC HẾN)

Hội Thanh Đàm được tổ chức tại đình Thanh Đàm và khúc sông Lam thuộc làng Thanh Đàm, xã Nam Tân (nay là Thượng Tân Lộc), Nam Đàn, Nghệ An từ ngày 15 đến ngày 18 tháng 2 âm lịch hàng năm.

Làng Thanh Đàm cách thành phố Vinh khoảng 30 km về phía Tây Nam, nằm gần dòng sông Lam. Đình được xây dựng vào năm 1899 (mùa đông năm Kỷ Hợi) và hoàn thành vào cuối năm 1900. Đình ngoảnh mặt về hướng Đông – Nam, gồm 5 gian, dài 21m, rộng 5m, 21 cột gỗ lim ròng, trong đó có 12 cột cao 4,5m và cột thấp 3,2m. Trên nóc đình đắp nổi hình hương long triều nguyệt, 4 mái cong vút, tạo cho ngôi đình thêm uy nghi. Đình lợp bằng ngói mũi hài, phía trong, trên mỗi cột gỗ có kê 1 chân đá tảng (đá xanh) được tạc rất công phu. Thợ làm đình là thợ mộc Thái Yên (2 tốp thợ). Nghệ thuật kiến trúc đình khá đẹp, trên các cấu kiện như kẻ, bẩy, cầu dư, cổ nghé… được khắc hình hoa lá và tứ linh (long, ly, quy, phượng).

  Đình thờ Đức Ông sông nước, là vị Thủy thần gắn liền với Nhân dân vùng sông nước. Có thể nói, Hến đặc sản của vùng quê Nam Đàn, loài sinh vật không thể thiếu trong đời sống vật chất của người dân. Bởi vậy, họ rất trân trọng sản vật mà thiên nhiên, Thủy thần đã mang lại.

Lễ hội chính là dịp để họ thể hiện lòng thành kính, tri ân Thủy thần. Hội Thanh Đàm được thực hiện với nhiều nghi thức mang đậm bản sắc văn hóa dân gian rất độc đáo như: Cúng thần ở đình Thanh Đàm, lễ hội trên sông Lam, rước và thả hến. Ngoài ra, tại hội này còn diễn ra nhiều phần thi thú vị như vớt hến, cào hến thu hút đông đảo Nhân dân làng Thanh Đàm tham gia và Nhân dân vùng phụ cận đến xem và cổ vũ.